یکی از مهم ترین دلایل پیری پوست، تخریب سلولی توسط رادیکال های آزاد است. رادیکال های آزاد که بسیار فعال هستند ، به ساختار سلولی بدن حمله می کنند و آنها را از بین می برند. عمده ترین منبع تولید کننده رادیکال های آزاد ، سوخت سلولی است که هر لحظه در تمام سلول های بدن به مصرف می رسند ( بطور کلی هر چه تولید رادیکال های آزاد بیشتر باشد، طول عمر فرد کوتاه تر خواهد بود) .
آنتی اکسیدان ها موادی هستند که اثر رادیکال های آزاد را از بین می برند و ار عمل آنها در بدن جلوگیری می کنند. آنچه در پوست موجب تولید بیشتر آنتی اکسیدان می شود، نور خورشید و بعضی کرم های پوست است.
آنتی اکسیدان ها عاملی قوی و ممانعت کننده در برابر آسیب های محیطی پوست هستند و روند پیری پوست را کند می کنند. البته همه کرم های آنتی اکسیدانی قابل اعتماد نیستند و اثر آنها بستگی به نفوذ پذیری پوست و دیگر مواد موجود در کرم دارد.
به نظر می رسد افزایش مصرف مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان ، از پوست در برابر تخریب رادیکال های آزاد محافظت می کند. البته نتایج قطعی آنتی اکسیدان های مواد غذایی بیان نشده است و تنها اثرات غیرمستقیمی از آنها دیده شده است.
یک خصوصیت مهم مواد آنتی اکسیدانی، محلول بودن در آب و در چربی است، زیرا بافت سلولی بدن به گونه ای است که غشاء ها از جنس چربی و فضای خارج و داخل سلول، آب است. از این رو آنتی اکسیدان های محلول در آب، از خارج و داخل سلول محافظت می کنند و انواع محلول در چربی ها غشاء را تازه و جوان نگه می دارند. پس هر دو نوع مورد نیاز هستند تا یک سد محافظتی مناسب، در برابر رادیکال های آزاد بوجود آورند.
انواع آنتی اکسیدان ها بر حسب محلولیت در آب و در چربی و یا هر دو، در جدول زیر آورده شده اند.
محلول در آب
محلول در چربی
محلول در آب و چربی
ویتامینC
ویتامینE
لیپوئیک اسید
سیستئین
ویتامینA
متالوتیونین
متیونین
کاروتن ها
بعضی از پلی فنل ها
سلنیوم
لیکوپن
بعضی از فلاوانوئیدها
گلوتایتون
کوآنزیمQ10
سه نمونه از آنتی اکسیدان های قوی را که دارای اثرات مفیدی بر پوست هستند، در زیر برای شما آورده ایم.
ویتامینE:
ویتامینE که یک ویتامین محلول در چربی است، غشاء سلولی، لیپو پروتئین ها و ساختارهای چربی بدن محافظت می کند. بیشتر غشاء سلول از چربی هایی غیراشباعی تشکیل شده است که به رادیکال های آزاد بسیار حساس هستند و مصرف ویتامینE چه به شکل خوراکی و چه به صورت موضعی، اثر محافظتی مناسبی بر غشاء سلول دارد.
فلاوانوئیدها :
دسته متنوعی از رنگدانه های گیاهی هستند که باعث ایجاد رنگ متنوع در سبزیجات می شوند و عمل آنها علاوه بر جذب حیوانات و حشرات، محافظت گیاه در برابر آسیب های محیطی است. علاوه بر اثر آنتی اکسیدانی بعضی فلاوانوئیدها، اثر ضد آلرژیک، ضد سرطان، ضد ویروس و ضد التهابی نیز دارند. بیش از چهار هزار نوع از آنها شناسایی و دسته بندی شده است، ولی تحقیقات بر روی تعداد معدودی از آنها صورت گرفته است. در زمینه اثرات مفید بر پوست ، دو گونه از آنها بسیار مؤثر شناخته شده اند که عبارتند از : پروآنتوسیانین ها ( در انگور ) و پلی فنل ها( در چای سبز).
کوآنزیمQ10، لیپوئیک اسید، سیستئین و متیونین در اصل آنتی اکسیدان هستند، ولی اعمال مهم دیگری در بدن دارند و به طور طبیعی در بدن موجودند.